چگونه هوش کودکان را افزایش دهیم
شاید به عنوان والدین کودکان پنج تا 9 ساله فکر کنید، تمام تلا ش خود را برای رشد ذهنی فرزندانتان انجام داده اید. از هنگام نوزادی برایشان کتاب خوانده اید، سرگرمی های فکری و اسباب بازی های ذهنی برایشان تهیه کرده اید، آنها را با کتابخانه آشنا کرده اید و اکنون هم در یک مدرسه خوب درس می خوانند....
چگونه هوش کودکان را افزایش دهیم
شاید به عنوان والدین کودکان پنج تا 9 ساله فکر کنید، تمام تلا ش خود را برای رشد ذهنی فرزندانتان انجام داده اید. از هنگام نوزادی برایشان کتاب خوانده اید، سرگرمی های فکری و اسباب بازی های ذهنی برایشان تهیه کرده اید، آنها را با کتابخانه آشنا کرده اید و اکنون هم در یک مدرسه خوب درس می خوانند. اما آیا باید از این پس خیالتان راحت باشد؟ جالب است بدانیم که پدر و مادر با تشویق هر گام کوچک کودک، کمک بزرگی به خلا قیت های بزرگتر وی در آینده خواهند کرد. اکنون محققان معتقدند که تحریکات ذهنی کودکان از سوی والدین نقشی بسیار مهم در تقویت هوش آنان دارد.
نقش پدر و مادر تنها به دوران کودکی و نوجوانی محدود نمی شود، زیرا فرزندان در جوانی و بزرگسالی هم به پشتیبان و راهنما نیاز دارند. بنابراین به نظر می رسد به منظور برنامه ریزی کمک به ذهن فرزندان، محدودیت زمانی داریم. دانشمندان معتقدند نیازی نیست برای دستیابی به این هدف، آموزش های رسمی خاصی را برای کودک در پیش بگیریم. آنچه ضروری است ایجاد فضای مناسب و تحریک کننده برای تعلیم روزمره است و برای این منظور، متخصصان رعایت توصیه های زیر را ازابتدای کودکی پیشنهاد می کنند.
? عناصر افزایش هوش کودک
مطالعات نشان می دهند ژن و محیط هر دو سهم فراوانی در افزایش هوش کودک دارند و در این راستا عوامل محیطی را سلا مت، تغذیه و تربیت خانوادگی معرفی کرده اند. براساس یافته های اخیر، حتی اگر ژن ها نقش اصلی در میزان ضریب هوشی افراد داشته باشند، هرگز نمی توان تاثیر والدین را بر ذهن کودک منکر شد. به خصوص در سال های اول زندگی کودک، وقتی مغز هنوز در حال شکل گیری و تکامل است، توجهات والدین حتی اگر شرکت در بازی ساده ای چون دالی موشک باشد، به ایجاد مداربندی های مغزی پیچیده و ضروری و تقویت آن برای ارتقای هوش کودک کمک می کند.
? اهمیت تعالیم دوران کودکی
کریگ رمی (RAMEY CRAIG) پرفسور روانشناسی کودک می گوید: «واقعا لا زم است والدین بدانند که چقدر داده هایشان به فرزندان مهم و سرنوشت ساز است و کودک از سنین بسیار پایین و بدو تولد تحت تاثیر تربیت والدین قرار می گیرد.» تحقیقات دانشمندان روی دو گروه شاهد و آزمایشی از کودکان نشان داده است که تجارب و تعالیم دوران کودکی روند رشد و تکامل مغزی را تسریع و تقویت می کند. دو سال اول زندگی به نوعی دوره طلا یی رشد مغزی کودک است و این زمان دوران ایجاد ارتباطات مغزی به حساب می آید. در این سن در مغز بیش از 300 تریلیون ارتباط وجود دارد و در همین زمان سلول هایی که هنوز مرتبط نشده اند و مورد استفاده قرار نگرفته اند غیرقابل استفاده می شوند.
? به چشمان کودک نگاه کنید
چشمان نوزاد در شش هفتگی تا فاصله 17/5 سانتیمتری متمرکز می شود و این دقیقا به اندازه فاصله ای است که شما کودک را جلوی خود نگه می دارید و به صورت او نگاه می کنید. این عمل ارتباطات مغزی را به الگویی تشخیصی که با هر بار دیدن تقویت می شود تبدیل می کند و به کودک کمک می کند در شناخت مفاهیم مشابه و نامتشابه مهارت بهتری کسب کند.
? با کودک حرف بزنید
دکتر هوتنلوچر (HUTTENLOCHER) پروفسور روانشناسی معتقد است: «فرمانهای اولیه زبانی برای کودک بسیار مهم اند. زیرا زبان در موفقیت عملکرد ذهنی بسیار اهمیت دارد و هر درک و استنباطی از زبان به ایجاد توانایی کلا می و بیان صحیح لغات کمک می کند. دامنه لغات کودک بستگی مستقیم به میزان صحبت والدین طی دو سال اول زندگی او دارد.»
? موسیقی در رشد ذهن کودک موثر است
موسیقی دنیایی فراتر از ریتم و ملودی به کودک می آموزد. دانشمندان معتقدند تعلیم سرودهای گروهی و نواختن پیانو برای کودکان سه ساله به تدریج باعث تقویت قدرت استدلا ل فرازمانی آنان می شود. این کودکان در ترکیب و ساخت پازل در مقایسه با بچه هایی که تمرین موسیقی نداشته اند، دقیق تر و سریع تر و در درک مفاهیم ریاضی موفق ترند.
? با تشویق، کنجکاوی کودک را تحریک کنید
همگام با رشد جسمانی کودک، قدرت تفکر و اندیشه او نیز در حال رشد و شکوفایی است. او از طریق تجربه وقایع جدید در زندگی دنیا را می شناسد و آن را کشف می کند. نیازی نیست کنجکاوی را به بچه ها آموزش دهیم، بلکه باید وجود سرشار از کنجکاوی شان را به صورت هدفمند ارضا کنیم. پدر و مادر با تشویق هر گام کوچک کودک، کمک بزرگی به خلا قیت های بزرگتر وی در آینده خواهند کرد.
? برای اشیا اسم بگذارید
کودکان حتی پیش از آنکه بتوانند صحبت کنند، قادرند بسیاری چیزها (برای مثال اجسام مختلف و رنگ ها) را درک کنند. در این سن اگر به او بگویید: «عروسک خرسی سفیدت را بیاور»، او دقیقا می داند این اسم متعلق به کدام اسباب بازی اش است. بنابراین یکی دیگر از وظایف والدین نامگذاری انواع رنگ ها، اندازه ها و شکل ها برای تقویت درک کودک است.
? بایستید و هورا بکشید
وقتی کودکتان موفق می شود برای اولین بار از فنجان آب بخورد و شما فریاد شادی سر می دهید، این عمل شما نه تنها او را خوشحال می کند، بلکه ارتباطات قشر جلویی مغز و بخش درونی مغز او را که جایگاه احساسات است، تقویت می کند. بین ده تا هجده ماهگی این ارتباطات مغزی شکل می گیرد. برای مثال وقتی اولین گام های او را تشویق می کنید، این عمل باعث خوشحالی او می شود و در پی آن جریانی از مواد شیمیایی در مغز او آزاد می گردد که این چرخه را تقویت می کند. در مقابل، هرگونه بی توجهی والدین به رفتارهای کودک موجب تقویت نشدن چرخه ارتباطات مغزی او می شود و کودک نسبت به انجام کارهای جدید دلسرد می گردد. دامنه لغات کودک بستگی مستقیم به میزان صحبت والدین طی دو سال اول زندگی او دارد.
? به توجه خود نسبت به فرزند ادامه دهید
هرگز توجهات خود را از فرزندانتان دریغ نکنید. گرچه توجه والدین در سنین پایین برای کودک بسیار مهم است، اما پیشرفت ذهنی و هوشی او در این سنین به پایان نمی رسد. شبکه های عصبی، به خصوص آنها که به احساسات مربوط می شوند تا سنین نوجوانی در حال توسعه اند.
بنابراین با افزایش سن می توانید به کتاب خواندن فرزندتان اهمیت بیشتری بدهید، او را در گفت وگوهای خانوادگی سهیم کنید، از وی نظر بخواهید، به او موسیقی بیاموزید و نیز مشوقی مهربان برایش باشید.
علا وه بر اینها، نقش ما به عنوان پدر و مادر تنها به دوران کودکی و نوجوانی محدود نمی شود، زیرا فرزندان در جوانی و بزرگسالی هم به پشتیبان و راهنما نیاز دارند.
